بنادر یکی از مهم‌ترین راه‌های تجارت به ویژه در سال‌های دور بوده‌اند. ایران به دلیل داشتن موقعیت جغرافیایی خاص خود، زیباترین و وسیع‌ترین بنادر را در شمال و جنوب در خود جای داده است. یکی از این بنادر که در گذشته رونق بسیاری داشته، بندر سیراف است. بندری که هرچند در این روزگار به رونق گذشته نیست، اما رگه‌های اصالت شهر آن را به یکی از جاذبه‌های گردشگری تبدیل کرده است.
تصاویر و متن این پست توسط خانم زهرا سرشکی در وب سایت سفرزون در اسفند ماه سال 97 منتشر شده و اینجا بانشر گردیده است.
روایت‌های تاریخی بندر سیراف
اگر تاریخ بندر تاریخی سیراف را از دل کتاب‌های تاریخی جست و جو کنید، تصویری شگفت انگیز در مقابل شما نقش می‌بندد. گویی که فیلمی از گذشته در حال نمایش است. رفت و آمد کشتی‌ها، صدای قایق‌های لغزان بر موج‌ها و هیاهوی ماهیگیران، همه را خواهید شنید. بندر سیراف امروزی جایی است که قرن‌ها پیش، نامش در شمار یکی از قطب‌های مهم تجاری ایران دیده می‌شد.اما امروزه از آن حال و هوا اندک نشانه‌ای باقی مانده است.
سیراف، حاشیه‌ی امن تجارت ایران
بندر سیراف که آن را با نام‌های صیراف و طاهری هم می‌شناسند در مرکز شهرستان کنگان و در استان بوشهر قرار دارد. در حقیقت محلی در میانه‌ی عسلویه و بندر کنگان و مشرف به آب‌های نیلگون خلیج فارس است. این منطقه در گذشته یکی از مهم‌ترین مناطق اقتصادی در ایران بود و با وجود آنکه چندان وسیع نبود، توانست جایگاهی محکم در میان بنادر ایران برای خود بسازد. این تجارت‌ها شامل اتصال با هندوستان، چین و شرق آفریقا بود و البته حجم وسیعی از صادرات بر دوش این بخش از خلیج فارس قرار داشت.
چند هزار سال قدمت در پس لنگرگاه سیراف
شهر سیراف شهری باستانی است که از قرن دوم هجری توانست شهرتی تجاری برای خود دست و پا کند. در آن زمان بندر سیراف سرزمینی باشکوه و ثروتمند بود. مردمان این خطه در استخراج مروارید و ساخت زیور آلات مهارت داشتند و بخشی از این دست‌سازه‌های ارزشمند سهم تجارت بود. بافت شهر اگرچه چندان لوکس نبود، اما گچ‌بری از هنرهای مهم مردم بود و بسیاری از ثروتمندان و تاجران شهر را با گچ‌بری‌های بی نظیر منزل‌هایشان می‌شناختند.
محل پهلو گرفتن کشتی‌ها را می‌توان پر هیاهوترین نقطه از شهر دانست. بسیاری از خرید و فروش‌ها در همان نقطه انجام می‌گرفت و ماهیگیری نیز در این منطقه رواج بسیاری داشت. البته قرارگرفتن در مسیر جاده ابریشم نقش زیادی در شناخته شدن و محبوبیت این بندر جنوبی ایران داشت.
این محبوبیت در طول قرن‌ها دوام چندانی نداشت. زیرا زلزله به سرعت و در مدت چند روز سرنوشت این بندر را تغییر داد. این زلزله مرگبار در سال سیصد و شصت و هفت هجری و در مدت هفت روز اتفاق افتاد. در جریان این زلزله که به سونامی کشنده‌ای تبدیل شده بود، شهر باستانی سیراف به طور کامل در زیر خاک مدفون شد.
جاذبه های بندر سیراف
با وجود آنکه این بندر تاریخی در طول تاریخ آسیب‌های فراوانی دیده است، اما هنوز می‌توان زیبایی‌های بسیاری را در آن دید. اگر مسافر این بخش از ساحل خلیج فارس هستید از جاهای دیدنی بندر سیراف نیز دیدن کنید.
بازمانده‌های شهر باستانی سیراف
همانطور که گفتیم سیراف تا پیش از زلزله شهری پر رفت و آمد و پرطرفدار بوده است. با وجود آنکه پس از زلزله بافت شهری تقریبا از بین رفت، اما هنوز بخش‌هایی از این سرزمین باستانی باقی مانده که امروزه گردشگران می‌توانند از آن دیدن کنند. این بازمانده‌ها حفره‌های سنگی کنده شده در دل کوه‌ها هستند.در گذشته از این حفره‌ها برای آتشگاه استفاده می‌شد اما روایت‌های تاریخی نشان می‌دهند که بعضی از این حفره‌ها پس از اسلام به قبرستان تبدیل شده است.
حوضچه‌های آب باران
با نگاهی به ارتفاعات سیراف منطقه‌ای پوشیده از فضاهای مستطیل شکل را خواهید دید. این محفظه‌ها به نظر شکلی شبیه به گورستان دارند. اما در واقع جایی برای جمع شدن آب باران و ذخیره‌ی آن برای استفاده‌ی مردم شهر بوده است.
در نزدیکی دامنه‌ها نیز حلقه‌های چاهی وجود دارد که باقیمانده‌ی آب سرازیر شده از کوه را در خود جای می‌دادند. به این ترتیب بیشترین ذخیره‌ی آبی در این بخش از بندر سیراف به وجود می‌آمد.
موزه باستان شناسی
بسیاری از بازمانده‌های شهر تاریخی پس از سال‌ها در کاوش‌های باستان‌شناسی کشف شد. امروزه این اشیای ارزشمنددر موزه باستان شناسی سیراف قرار دارد. سنگ نوشته‌ها، صنایع سفالی، قبور سنگی، صنایع دریایی و صدف‌ها از مهم‌ترین دیدنی‌های این موزه هستند.
عمارت شیخ جبار نصوری
عمارت شیخ جبار که به قلعه نصوری نیز معروف است بنایی است که سن آن را حدود ۲۰۰ سال تخمین زده‌اند. این عمارت متعلق به خاندان نصوری است و روی تپه‌ای مشرف به دریا ساخته شده است. مهم‌ترین ویژگی این بنا وجود تابلوهای ارزشمندی است که داستان‌هایی از شاهنامه روایت می‌کنند.
ساحل سیراف
سواحل جنوب ایران را می‌توان در شمار زیباترین سواحل دنیا دانست. بندر سیراف یکی از بکرترین سواحل جنوب را دارد. قدم زدن در کنار خلیج فارس با طبیعت زیبا و دل انگیزش می‌تواند خاطره‌ی سفری زیبا را برای شما به یادگار بگذارد. اگرچه در این منطقه از هیاهوی کشتی‌ها چندان خبری نیست، اما هنوز لذت عبور قایق‌ها و نوای ماهیگیران را می‌توانید در این بندر زیبا تجربه کنید.
گشت و گذار در بندر هزار رنگ زیبا
سیراف را ماسوله جنوب می‌نامند. دلیل این نام گذاری شکل منحصر به فرد معماری و پلکانی بودن خانه‌های آن است. برای آنکه سفر خود را دلپذیرتر کنید بهتر است کمی با محلی‌ها معاشرت کنید. مردم این منطقه به موسیقی و به ویژه موسیقی محلی جنوب بسیار علاقه‌مندند و سبکی متفاوت از سایر شهرها را دارند. همچنین می‌توانید برای حسن ختام سفر خود، از ماهیگیران محلی ماهی تازه خریداری کنید.
جنوب کشور پر از شگفتی‌های طبیعی و تاریخی است و هم نشینی با مردم خونگرم این منطقه می‌تواند خاطره‌ای دلپذیراز سفر را برای شما بسازد. اگر مسافر این بندر باستانی بوده‌اید از آداب و رسوم و زیبایی‌های فرهنگ این خطه برایمان بگویید.
